ช่วงเดือนมกราคม ๒๕๕๖ ผมมีบรรยายเรื่องปฏิรูปการเรียนรู้หลายครั้ง  ประกอบกับกำลังอ่านและเขียน บล็อก จากหนังสือ How Learning Worksจึงมีโอกาสไตร่ตรองกับตัวเองหลายสิบรอบหรืออาจจะเป็นร้อยรอบทำให้คิดว่าตนเองพบวิธีเรียนแบบเรียนสนุกเรียนแล้วเกิดความสุขที่คนทุกคนบรรลุได้ไม่ว่าจะเกิดมามีสมองเป็นอย่างไร

เคล็ดลับคือต้องเรียนให้เกิด mastery learning ซึ่งหมายความว่าว่า เรียนให้รู้จริง

กล่าวในอุดมคติ เป้าหมายของการศึกษาคือ ให้คนไทยทุกคนบรรลุสภาพเรียนรู้แบบรู้จริง

ซึ่งจะทำให้ เป็นการเรียนรู้เจือความสุข  กระบวนการเรียนรู้ เป็นการบวนการสร้างความสุข  เป็นกระบวนการเสวยสันติสุข จากการเรียนรู้โดยการสร้างสรรค์ของตนเองอย่างต่อเนื่อง

กระบวนการเรียนรู้ จึงมีส่วนทำให้ชีวิตเลื่อนไหลไปอย่างเป็นอัตโนมัติ ที่ MihalyCsikszenmihalyiเรียกว่าเป็นสภาวะของflowเป็นสภาพของชีวิตที่ทั้งสุข ทั้งสร้างสรรค์

ที่เป็นเช่นนี้ได้ เพราะฝึกการเรียนมาถูกทาง  คือเรียนด้วยการสร้าง ไม่ใช่เรียนโดยการเสพหรือจากการรับถ่ายทอดความรู้

การเรียนแบบผิดทาง จึงเป็นการเรียนแบบปิดทาง ไม่มีโอกาสเข้าสู่วิถีการเรียนที่นำไปสู่สภาพ “รู้จริง” (mastery) ได้

เวลานี้ระบบการศึกษาไทยกำลังจัดการเรียนแบบ “ผิดทาง” และ “ปิดทาง” ให้แก่เด็กไทยและคนไทยทั้งชาติเราจึงต้องช่วยกัน “กู้ชาติ” ทางด้านการศึกษาเพื่อขจัดมิจฉาทิฐิออกไปจากการศึกษาไทยเข้าสู่มิติใหม่คือสัมมาทิฐิที่จะทำให้เด็กไทยทุกคนได้เรียนรู้ในแนวทาง “รู้จริง”  ซึ่งเป็นแนวทางแห่งความสุขควบคู่ไปกับการเรียนรู้

ผมย้ำคำว่า “เด็กไทยทุกคน” เพราะผมเชื่อเช่นนั้นจริงๆ  คือเชื่อว่า หากจัดการเรียนรู้ในแนวทางที่ถูกต้อง คือแนว mastery learning แล้ว เด็กไทยทุกคนจะบรรลุ the state of flow ในชีวิตได้

เท่ากับการศึกษาเป็นปัจจัยหนึ่งในการสร้าง Happy Life เป็น Happy Education / Happy Learning ซึ่งจะทำให้เด็กไทยทั้งหมดมีนิสัยสุข

วิจารณ์ พานิช

๑๐  ม.ค. ๕๖