วันที่ ๑๒ มิถุนายน ๒๕๕๗ ช่วงเช้า ผมไปทำหน้าที่ประธานการประชุมมูลนิธิเพื่อการพัฒนา นโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ ได้รับทราบการทำงานหลากหลายด้านของหน่วยงานวิชาการที่ได้รับการยกย่อง ไปทั่วโลกแห่งนี้

หนึ่งในงานวิชาการนั้น คือเรื่อง การวิจัยและพัฒนานโยบายกำลังคนด้านสุขภาพ ซึ่งการดำเนินการ ระดับโลกร่วงโรยลงไปเรื่อยๆ ในอดีตมีการตั้งหน่วยงานขึ้นมาทำงานในระดับโลก นพ. วิโรจน์ ตั้งเจริญเสถียร เล่าว่า บุคคลที่เกี่ยวข้อง “ต่างก็ทำงานเพื่อตนเอง” ไม่ได้คิดทำงานเพื่อประโยชน์ของส่วนรวม หรือของโลก ตามที่ตั้งเป้าหมายไว้

เมื่อเป็นเช่นนั้น หน่วยงานนั้นก็ไม่ได้ทำประโยชน์สมตามวัตถุประสงค์ และถูกยุบไป

ทำให้ผมหวนกลับมาคิดถึงเมืองไทย ผมพบว่าหน่วยราชการส่วนใหญ่ทำงานแบบไม่คิดร่วมมือ หรือทำงานร่วมกับหน่วยงานอื่น ไม่ได้มองเป้าหมายภาพใหญ่ของประเทศ มองแต่หน้าที่แคบๆ ของหน่วยงาน คือ “ต่างก็ทำงานเพื่อตนเอง”

ในระดับบุคคล ผมเห็นข้าราชการผู้ใหญ่จำนวนมาก ทำงานเพียงเพื่อรักษาเก้าอี้ของตน ไม่ได้สนใจผลประโยชน์ของส่วนรวม คนเหล่านี้ “ต่างก็ทำงานเพื่อตนเอง”

ยิ่งในหมู่นักการเมือง และพรรคการเมือง ผมได้เห็นสภาพที่ “ต่างก็ทำงานเพื่อตนเอง” ดังที่โครงการดีๆ ที่ริเริ่มโดยรัฐบาลหนึ่ง เมื่อเปลี่ยนรัฐบาลโดยต่างพรรคเข้ามาเป็นรัฐบาลแทน แม้โครงการนั้นจะดี ก็จะถูกทอดทิ้งหรือยกเลิก ผมได้เห็นการพัฒนาที่ต้องการความต่อเนื่องถูกทำลาย โดยความเห็นแก่ตัวของนักการเมืองและพรรคการเมือง ในทำนองนี้ ที่ผมเห็นชัดที่สุดคือระบบการศึกษา

ในสายตาของผม นี่คือ “ความชั่ว” อย่างหนึ่ง ระบอบทักษิณนอกจากโกงอย่างซึ่งหน้าแล้ว ยังทำทุกอย่างเพื่อตนเอง และสร้างมาตรฐานสังคม ให้ยอมรับว่า ใครเข้ามามีอำนาจก็ย่อมทำเพื่อตัวเอง และพวกพ้อง ซึ่งเป็นมาตรฐานสังคมที่นำไปสู่ความเสื่อมทราม

สังคมใด หน่วยงานใด วงการใด ตกอยู่ในสภาพ “ต่างก็ทำงานเพื่อตนเอง” ย่อมล่มจมในที่สุด ความเห็นแก่ตัว ไม่เป็นคุณเลย ในระยะยาว

วิจารณ์ พานิช

๑๓ มิ.ย. ๕๗