การเป็นผู้นำ ไม่ได้วัดกันที่การดำรงตำแหน่ง หากแต่วัดกันที่ศักยภาพในการตัดสินใจว่ามีประสิทธิภาพมากพอหรือไม่ คนที่ได้ชื่อว่าเป็นผู้นำ แต่ตัดสินใจล้มเหลวอยู่บ่อยๆ คนเช่นนี้ ไม่ควรนับว่าเป็นผู้นำ เขาเป็นได้แค่ผู้ได้รับฉันทานุมัติให้ดำรงตำแหน่งเท่านั้น ส่วนผู้นำตัวจริง ไม่ว่าจะมีตำแหน่งหรือไม่ก็ตาม แต่ทุกครั้งที่เขาตัดสินใจเขามักไม่พลาด

ผู้นำมีอยู่หลายประเภท แต่ผู้นำที่ยอดเยี่ยมที่สุด เขานำโดยไม่นำ หมายความว่า เขาไม่จำเป็นต้องมีตัวตนอยู่ในองค์กรใดเลย แต่ถึงกระนั้น ทุกคนก็ตระหนักรู้เป็นอย่างดีวา คนอย่างนี้เขามีภาวะผู้นำ มหาตมะ คานธี คือตัวอย่างของผู้นำเช่นที่กล่าวมา  เนลสัน แมนเดลา ออง ซาน ชูจี นักเคลื่อนไหวเพื่อสันติภาพ ล้วนถือว่า คานธี คือบุคคลผู้เป็นแรงบันดาลใจในชีวิตและการทำงานของพวกเขา นี่คือตัวอย่างของการนำโดยไม่นำ แต่สามารถก่อให้เกิดการกระทำในเชิงสร้างสรรค์และการเปลี่ยนแปลงได้อย่างเหลือเชื่อ

ผู้นำคือ บุคคลที่มีผู้เฝ้าจับตามองทุกฝีก้าว ทุกการกระทำ ทุกคำพูดของผู้นำล้วนส่งผลอย่างมีนัยสำคัญต่อผู้ตามและต่อชะตากรรมของบ้านเมือง  ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีมาตราฐานทางปัญญาและจริยธรรมสูงกว่าคนทั่วไป หากมีมาตรฐานทางปัญญาและจริยธรรมต่ำเท่ากับหรือต่ำกว่าผู้ตาม ภาวะผู้นำของผู้นำก็จะเสื่อมถอยลงทันที หากผู้นำทุจริตฉ้อฉล ผู้ตามก็จะทุจริตคอร์รัปชัน ไม่ยึดมั่นกฎหมายกบิลเมือง  ผู้นำมีมาตรฐานทางปัญญาและจริยธรรมสูง ผู้ตามจะคล้อยตามอย่างแน่วแน่มั่นคง รัฐจะดำรงในสันติสุข

คัดลอกบางส่วนจากหนังสือ"คาถาชีวิต" ของท่าน ว.วชิรเมธี