สมรรถนะ กับ คุณวุฒิ

ผมกำลังฟังรายการวิทยุ เอฟเอ็ม ๑๐๐.๕ รายการกู๊ดมอร์นิ่งอาเซี่ยน คุยกับคุณวณิช อ่วมศรี รองเลขาธิการ คณะกรรมการการอาชีวศึกษา เรื่องการได้รับใบรับรองมัคคุเทศก์ แก่ผู้ได้รับประกาศนียบัตร ปวส. ด้านการท่องเที่ยว

นี่คือเวลา ประมาณ ๗.๑๐ น. วันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๘

ผมตีความว่า นี่คือเรื่อง สมรรถนะ (competency) กับเรื่องคุณวุฒิ (qualification) ที่คุณวณิชท่านพอใจที่มีการเอาสองอย่างมารวมกัน ในด้านการเป็นมัคคุเทศก์ พูดง่ายๆ คือ จบประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูงสาขาการท่องเที่ยว ก็ได้รับใบอนุญาต เป็นมัคคุเทศก์ได้ทั่วประเทศ จากหลายสำนักทีเดียว เขาใช้คำว่าได้รับการรับรองจาก ๓ สำนัก ที่ติดใจผมคือ จากอาเซียน

ผมฟังแล้วตกใจ ว่าเป็นความพยายามดำเนินการเพื่อผลประโยชน์ของวงการจัดการศึกษา ให้คนจบ ปวส. ด้านการท่องเที่ยวได้รับประโยชน์ แต่ไม่ได้มองที่คุณภาพที่นักท่องเที่ยว หรือผู้ใช้บริการ จะได้รับบริการมัคคุเทศก์ อย่างมีคุณภาพ

ผมฟังแล้ว ได้กลิ่นผลประโยชน์ของวงการศึกษา แต่ไม่ได้กลิ่นของความรับผิดชอบต่อสังคม ต่อผู้ใช้บริการ ไม่เห็นกลไกของการตรวจสอบคุณภาพ ไม่เห็นกลไกของการขจัดคนด้อยคุณภาพออกไปจากวงการมัคคุเทศก์ คือเห็นวิธีดำเนินการแบบเอาประกาศนียบัตรหรือคุณวุฒิเป็นตัวตั้ง ไม่เอาสมรรถนะของแต่ละบุคคลเป็นตัวตั้ง

ฝ่ายบริหารการศึกษาพยายามผลักดันให้คุณวุฒิ (ประกาศนียบัตร) เป็นสิ่งที่เท่าเทียมกับสมรรถนะ หรือทักษะความสามารถในการเป็นไกด์ ซึ่งผมเชื่อว่าผู้ได้รับประกาศนียบัตรส่วนใหญ่อาจจะมีสมรรถนะ ดังกล่าว แต่ผมไม่เชื่อว่าผู้จบประกาศนียบัตรทุกคนจะมีสมรรถนะดังกล่าว และเดาว่าส่วนใหญ่ของ ผู้จบจาก บางสถาบัน ส่วนใหญ่จะไม่มีสมรรถนะดังกล่าว ผมจะเชื่อต่อเมื่อมีข้อมูลหลักฐานพิสูจน์ เพราะผมไม่เชื่อว่า สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาจะกำกับคุณภาพของหลักสูตร ปวส. สาขาการท่องเที่ยวของทุกสถาบัน ให้ผู้ได้รับประกาศนียบัตร ปวศ. สาขาการท่องเที่ยวทุกคน มีสมรรถนะเป็นมัคคุเทศก์ ที่มีคุณภาพได้มาตรฐาน ได้จริง

วิจารณ์ พานิช

๒๑ มิ.ย. ๕๘