ระบบบริหารการศึกษาไทยที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน เป็นระบบที่ดำเนินการผิดทาง และนำไปสู่ความเสื่อมเสียศีลธรรมในสังคมในวงกว้าง ไม่เฉพาะการทุจริต และเสื่อมเสียศีลธรรมในวงการศึกษาเท่านั้น

เสนอแนะต่อคณะทำงานเตรียมการปฏิรูป

มหาวิทยาลัยมหิดล

เลขที่ ๙๙๙ พุทธมณฑลสาย๔

นครปฐม ๗๓๑๗๐

ที่ ศธ ๐๕๑๗.๐๑/

วันที่ ๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๗

เรื่อง เสนอแนวคิดและข้อมูล เพื่อการปฏิรูปประเทศไทย

เรียน หัวหน้าคณะทำงานเตรียมการปฏิรูปเพื่อคืนความสุขให้คนในชาติ

สิ่งที่ส่งมาด้วย เอกสารรายงานข้อสรุปจากการปรึกษาหารือในที่ประชุมสภา

มหาวิทยาลัยมหิดล วันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๗

อ้างถึงหนังสือจากคณะทำงานเพื่อเตรียมการปฏิรูปเพื่อคืนความสุขให้คนในชาติ ด่วนที่สุด เลขที่ พ. ๑๐ /๒๕๕๗ ลงวันที่ ๑๓ มิถุนายน ๒๕๕๗ ซึ่งกระผมได้รับเมื่อวันที่ ๒๓ มิถุนายน ๒๕๕๗ ขอให้จัดส่งเอกสารเสนอข้อมูลใน ๑๐ เรื่อง ภายในวันศุกร์ที่ ๑๗ มิถุนายน ๒๕๕๗

กระผมเข้าใจว่า ให้ส่งภายในวันศุกร์ที่ ๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๗ จึงขอเสนอแนวความคิดและข้อมูล ซึ่งเป็นของตัวกระผมเอง ประกอบกับที่ได้จากการปรึกษาหารือในที่ประชุมสภามหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๗ และจากแหล่งอื่นๆ อีกหลายแหล่ง มาดังต่อไปนี้

  • 1.แนวทางปฏิรูปการเมือง ควรกำหนดให้ สส. ไม่จำเป็นต้องสังกัดพรรคการเมือง เพื่อป้องกันสภาพที่นายทุนใหญ่เป็นเจ้าของพรรคการเมือง ใช้เงินสร้างฐานอำนาจ ไปสู่เผด็จการทางรัฐสภา เพื่อผลประโยชน์ของตนเองและพวกพ้อง
  • 2.แนวทางสร้างมาตรฐานทางจริยธรรมของประเทศ ควรสนับสนุนดำเนินการตามข้อเสนอของ “แนวร่วมปฏิบัติเพื่อต่อต้านการทุจริตของภาคเอกชน” และข้อเสนอของ “ภาคีเครือข่ายต่อต้านการทุจริตคอร์รัปชั่น” ที่เสนอต่อสาธารณชนมาเป็นระยะๆ
  • 3.แนวทางการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม ควรขอความเห็นจาก ศ. ดร. อมร จันทรสมบูรณ์ และ ดร. กิตติพงษ์ กิตยารักษ์
  • 4.แนวทางการปฏิรูปการบริหารราชการแผ่นดิน ควรลดขนาดของหน่วยราชการ แต่ทำให้ มีคุณภาพสูง ทำงานโดยใช้ข้อมูลและสารสนเทศ ทำงานในลักษณะส่งเสริมให้เกิด ผลลัพธ์ที่ต้องการ มากกว่าควบคุมสั่งการในรายละเอียด ซึ่งหมายความว่า ต้องเปลี่ยน กระบวนทัศน์ของการทำงานโดยสิ้นเชิง เลิกทำงานแบบ “หนึ่งกฎระเบียบใช้กับทุก สถานการณ์” (one-size-fits-all) เพราะเวลานี้สามารถใช้ข้อมูลและสารสนเทศแยกแยะ สถานการณ์ และผู้เกี่ยวข้องได้ไม่ยาก
  • 5.แนวทางป้องกันการทุจริต คอร์รัปชั่น เสนอตามข้อ ๒ ข้างบน
  • 6.แนวทางปฏิรูปการศึกษา เป็นเรื่องที่กระผมมีความสนใจ และได้ศึกษาไว้มาก และ มีเครือข่ายทำงานเรื่องนี้ กระผมยินดีมาให้ความเห็นในรายละเอียด

โดยสังเขป ระบบบริหารการศึกษาไทยที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน เป็นระบบที่ดำเนินการผิดทาง และนำไปสู่ความเสื่อมเสียศีลธรรมในสังคมในวงกว้าง ไม่เฉพาะการทุจริต และเสื่อมเสียศีลธรรมในวงการศึกษาเท่านั้น

ผลที่เกิดจากการบริหารระบบการศึกษาที่ผิดพลาดเช่นนี้ มีผลให้คุณภาพประชาชน ตกต่ำขาดวิจารณญาณ ขาดความสามารถในการเผชิญสถานการณ์ที่ซับซ้อน ถูกชักจูงหรือ หลอกลวงได้ง่าย ขาดคุณสมบัติของพลเมืองที่พึงประสงค์ในสังคมยุค (คริสต)ศตวรรษที่ ๒๑ ทำให้สังคมอ่อนแอ ขาดความสามารถ ในการแข่งขัน

ข้อเสนอที่สำคัญคือ การลดขนาดของกระทรวงศึกษาธิการ ลงเหลือจำนวนคนเพียง ร้อยละ ๕ - ๑๐ ของที่มีอยู่ในส่วนกลางในปัจจุบัน และกระจายอำนาจให้สถานศึกษาบริหาร จัดการตนเอง โดยมีคณะกรรมการโรงเรียนกำกับ การปฏิรูประบบการศึกษานี้ควรผ่าน ร่างพระราชบัญญัติ จัดตั้งสำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้ และคุณภาพเยาวชน (สสค.) และมอบหมายให้ ทำหน้าที่บริหาร การเปลี่ยนแปลง (change management) ของระบบการศึกษา ทำงานร่วมกับ เครือข่ายภาคประชาสังคม และภาคธุรกิจเอกชน เพื่อการปฏิรูปการศึกษา นำโดย รศ. ประภาภัทร นิยม อธิการบดี สถาบันอาศรมศิลป์ และควรจัดตั้งสถาบันวิจัยระบบการศึกษา ที่ริเริ่มโดยสถาบันวิจัย เพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) ไว้บ้างแล้ว

  • 7.แนวทางปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจ ต้องเน้นส่งเสริมเศรษฐกิจฐานความรู้และนวัตกรรม บนความเข้มแข็งที่มีอยู่ของวัฒนธรรมความเป็นไทย จึงต้องเน้นลงทุนด้านการวิจัย และพัฒนา ทั้งของภาครัฐ ภาคธุรกิจเอกชน และภาคประชาสังคม เพื่อยกระดับประเทศ แบบก้าวกระโดด ออกจากกับดักรายได้ปานกลาง (middle income trap)
  • 8.แนวทางปฏิรูปด้านข้อมูลข่าวสาร เสนอให้ภาครัฐลงทุนพัฒนานักเขียนข่าวเชิงบวก หรือสื่อสร้างสรรค์ เสนอเรื่องราวดีๆ ที่เป็นความสำเร็จในแง่มุมต่างๆ ในสังคม ทำเรื่องที่ซับซ้อนให้เข้าใจง่าย สื่อสารออกสู่สังคม ให้ผู้คนเข้าใจความซับซ้อนของสังคม และเพื่อสร้างสรรค์สังคมที่ผู้คนมี ความอดทนมุ่งมั่น และมีจิตใจมุ่งทำความดีให้แก่ส่วนรวม หรือช่วยเหลือผู้อื่น โดยสื่อสารผ่านช่องทางที่หลากหลาย

ควรสนับสนุนการทำงานของสถานีโทรทัศน์ ไทย พีบีเอส ให้เข้มแข็ง

ยิ่งขึ้น

  • 9.แนวทางการปฏิรูปความเหลื่อมล้ำทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม เสนอให้ศึกษารายงาน “แนวทางการปฏิรูปประเทศไทย ข้อเสนอต่อพรรคการเมือง และผู้มีสิทธิเลือกตั้ง” ของคณะปฏิรูป ที่มี ฯพณฯ อานันท์ ปันยารชุน และ ศ. นพ. ประเวศ วะสี เป็นประธาน ซึ่ง ดาวน์โหลดได้ที่http://pkc.ac.th/ckfinder/userfiles/files/aenwthaangkaarptiruuppraethsaithy_khesntphrrkhkaaremuuengaelaphuumiisiththeluuektang.pdf
  • 10.แนวทางปฏิรูปด้านอื่นๆ ขอสนับสนุนแนวทางที่ สมาชิกของคณะที่ปรึกษา คสช. ท่านหนึ่ง คือ ศ. ดร. ยงยุทธ ยุทธวงศ์ นำไปเล่าให้ที่ประชุมสภามหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๗ พร้อมทั้งขอคำแนะนำ และกรรมการสภามหาวิทยาลัย ได้เสนอข้อคิดเห็น ตามรายงานการประชุมสภาฯ ส่วนดังกล่าว ที่แนบมาด้วย

นอกจากนั้น ขอเสนอให้คณะทำงานเตรียมการปฏิรูปเพื่อคืนความสุขให้คนในชาติ พิจารณาข้อเสนอ ของเครือข่ายเดินหน้าปฏิรูปประเทศไทย ซึ่งดำเนินการโดยใช้เทคนิค “ภาพอนาคต” (scenario technique) เพื่อบรรลุความปรองดองในชาติ ดำเนินการมาแล้วประมาณ ๒ ปี

หากท่านหัวหน้าคณะทำงานเตรียมการปฏิรูปเพื่อคืนความสุขให้คนในชาติ ต้องการให้กระผมมาร่วม ระดมความคิดสู่ข้อเสนอแนะด้านการปฏิรูปการศึกษา หรือร่วมกิจกรรมอื่นๆ เพื่อสร้างความเข้มแข็ง ด้านการศึกษาซึ่งเป็นสาขาที่กระผมพอจะมีความรู้อยู่บ้าง กระผมยินดีมาร่วมอย่างเต็มความสามารถเพื่อประโยชน์ระยะยาวของบ้านเมืองอันเป็นที่รักของเรา

ขอแสดงความนับถือ

(ศาสตราจารย์ นายแพทย์วิจารณ์ พานิช)

นายกสภามหาวิทยาลัยมหิดล

โทรศัพท์ ๐๒๘๔๙๖๓๓๔

โทรสาร ๐๒๘๔๙๖๓๑๔

e-mail : This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (เลขานุการ)

บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย