KM วันละคำ : 605. คำถามเชิงระบบ เอื้อเฟื้อให้เพื่อนร่วมงานพัฒนาสติปัญญา
ชีวิตจริง การทำงานจริง ไม่ได้เป็นเส้นตรง ไม่ได้เป็นระบบที่ง่ายหรือตรงไปตรงมา (Simple, Linear) แต่เป็นระบบที่ซับซ้อน และเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ที่เรียกว่า ระบบที่ซับซ้อนและปรับตัว (Complex-Adaptive Systems : CAS)
แต่คนเราโดยทั่วไป เวลาทำงานจะมองเห็นหรือตระหนักอยู่เฉพาะงานตรงหน้า เป็นโลกทัศน์เชิงจุลภาค (micro) และหยุดนิ่ง ไม่เชื่อมโยง การเรียนรู้จึงเกิดน้อย
หากมีคนมาช่วยตั้งคำถามเชิงระบบ (systems question, systematic inquiry) ในกระบวนการไตร่ตรองสะท้อนคิด (reflection) จะช่วยกระตุกให้ผู้ปฏิบัติงานนั้นๆ มองเห็นความเชื่อมโยง ของงานของตน กับภาพใหญ่ เกิดกระบวนทัศน์เชิงภาพใหญ่ (มหภาค - macro) และมองเห็นความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง
การตั้งคำถามเชิงระบบ เป็นการเสนอกรอบคิดใหม่ ที่ช่วยสร้าง new consciousness ในการเสวนา
วิจารณ์ พานิช
๗ ก.ย. ๕๖
บางแสน