บทความ เรียนรู้เรื่อง เงิน ฉบับนี้ ผมขอนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการเข้าหุ้นทำธุรกิจ เพื่อเป็นกรณีศึกษาสำหรับท่านที่คิดจะเข้าหุ้นทำธุรกิจกับผู้ที่เขามีอำนาจเงินมากกว่าเรา..
กรณีศึกษาบริษัท ทรูทัวร์
โอกาสมาถึงผมอีกครั้ง เมื่อสามารถชักชวนให้ Mr.Bob ชาวออสเตรียเลีย ลงทุนสร้างโปรแกรมท่องเที่ยวที่ไม่เหมือนใคร เพื่อบริการนักท่องเที่ยวต่างชาติและนักท่องเที่ยวไทย ผมนำเสนอโครงการ ที่ต้องใช้เงินลงทุน 5 แสนบาท Mr.Bob ตกลงแต่มีข้อแม้นว่าผมต้องลงเงิน 25% ผมสามารถหาเงินได้แค่ 1แสน บาท Mr.Bob จึงลงเงิน 2 แสน บาท และให้ผมเป็นผู้จัดการทั่วไป
ผมเริ่มสำรวจแหล่งท่องเที่ยวที่อยู่ใกล้กรุงเทพฯ และได้พบแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพมาก เป็นเกาะในแม่น้ำเจ้าพระยา อยู่ในเขตจังหวัดนนทบุรี การเดินทางต้องใช้เรือเป็นพาหนะ ได้แก่เกาะเกร็ด ภายในเกาะเกร็ด เป็นที่อยู่อาศัยของชาวมอญ อาชีพปั้นดินเผา และทำสวน มีวัฒนธรรมและความเป็นอยู่ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ เมื่อได้แหล่งท่องเที่ยวแล้ว จึงกำหนดเส้นทางการท่องเที่ยว การเดินทางไปที่เกาะเกร็ด สามารถเดินทางได้ 2 ทาง คือทางเรือ จากศูนย์กลางของกรุงเทพ ปากคลองตลาดวิ่งเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาไปสิ้นสุดที่ท่าน้ำนนทบุรี และจ้างเหมาเรือท้องถิ่นไปที่เกาะเกร็ด หรือใช้ทางรถยนต์จากกรุงเทพไปท่าน้ำปากเกร็ด และต่อเรือข้ามฝากไปขึ้นที่ท่าวัดปรมัย บนเกาะเกร็ด ภายในเกาะเกร็ดไม่มีถนนรถวิ่ง มีแต่ถนนด้านหน้าเกาะเป็นถนนเล็กๆ สำหรับคนเดิน จากวัดปรมัยไปถึงหมู่บ้าน
การสร้างโปรแกรมท่องเที่ยวของผมต้องคำนึงถึงความแตกต่างและความยากในการจัดการเพื่อไม่ให้ใครมาเลียนแบบและตัดราคาขายเหมือนกับโปรแกรมทัวร์อื่นๆ ได้คำนึงถึงประสบการจากบริษัทโปรโมชั่นที่ถูกเจ้าของเรือผิดสัญญาและทำให้ต้องล้มเลิกโครงการ ผมได้ติดต่อหาเจ้าของเรือที่จะมาใช้เป็นพาหนะในการเดินทาง และทำสัญญาผูกขาดเป็นหุ้นส่วนธุรกิจ เจ้าของเรือต้องจัดเรือเฉพาะสำหรับใช้ในโครงการนี้เท่านั้น จะให้คนอื่นเช่าไม่ได้ เมื่อได้เรือตามที่ต้องการแล้ว ชักชวนชาวบ้านที่อยู่ติดแม่น้ำให้สร้างห้องอาหาร สำหรับนักท่องเที่ยวทาน Dinner และชมการแสดง หาผู้รับผิดชอบจัดหาการแสดง รวมเป็นหุ้นส่วนโครงการ 4 รายแบ่งแยกความรับผิดชอบออกเป็นส่วนต่างๆดังนี้
- บริษัท ทรูทัวร์ เป็นการลงทุนระหว่าง Mr.Bob และ ผม เงินลงทุน 3 แสน บาท เป็นเจ้าของโปรแกรมทัวร์ รับผิดชอบในการผลิตโปรแกรมทัวร์ จัดเตรียมเรื่องราวให้มัคคุเทศก์นำเสนอนักท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง จัดหาพนักงานบริการด้านการท่องเที่ยว บริหารและจัดการด้านการตลาด
- บริษัทเรือส่งเสริมบริการ ลงทุนตบแต่งเรือ 2 ลำ เพื่อนำมาใช้เป็นพาหนะสำหรับการเดินทางของนักท่องเที่ยว จากท่าเรือ Oriental Hotel ไปเกาะเกร็ดและกลับ มีการปรับเก้าอี้ให้เหมาะสม ระบบเสียง เพื่อให้มัคคุเทศก์สามารถอธิบายระหว่างการเดินทาง พนักงานเรือและค่าใช้จ่ายเรือ
- ชาวบ้านลงทุนสร้างห้องอาหารสำหรับทานอาหารและชมการแสดง บริเวณริมน้ำฝั่งตรงข้ามเกาะเกร็ด
- ผู้รับผิดชอบด้านการแสดง ลงทุนเครื่องแต่งตัวนักแสดง เครื่องดนตรี และนักแสดง
หุ้นส่วนทั้ง 4 ต่างลงทุนรับผิดชอบในส่วนที่ตัวเองเกี่ยวข้อง
บริษัท ทรูทัวร์ ลงทุนค่าสำรวจเส้นทาง ค่าจัดทำเรื่องราวท่องเที่ยว จัดโปรแกรมท่องเที่ยว รับนักศึกษาภาอังกฤษจากสถาบัน AUA จำนวน 40 คน ทำการอบรมหลักสูตรมัคคุเทศก์ท่องเที่ยวเกาะเกร็ด และทำการคัดเลือกผู้ที่จะมาเป็นมัคคุเทศก์ เป็นเวลา 3 เดือนเต็ม จบการอบรมมีผู้ผ่านการอบรมแค่ 2 คน รับเข้าทำงานเป็นพนักงานประจำทั้ง 2 คน ใช้เวลาในการเตรียมการตามขั้นตอนต่างๆประมาณ 5 เดือน จึงเริ่มเปิดตัวและทำการขายทัวร์ Thaimon Twilight เป็นประจำทุกวัน
Thaimon Twilight เป็นทัวร์ท่องเที่ยวทางน้ำ ออกเดินทางจากท่าเรือ Oriental Hotel เวลา 15.00 น ใช้เรือด่วนตบแต่งพิเศษ เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับนักท่องเที่ยวและเน้นความสามารถในการชมวิวและสัมผัสบรรยากาศ รับนักท่องเที่ยวได้ 40 คน ล่องเรือขึ้นเหนือ สองข้างทาง ได้เห็นชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนที่อยู่ริมแม่น้ำ มัคุเทศก์ อธิบายถึงวัฒนธรรมและความเป็นอยู่ของคนไทย ประวัติของสถานที่สำคัญที่ผ่าน แวะชมวัดเฉลิมพระเกียรติ์ วัดที่สำคัญและคงรูปแบบเดิมสามารถย้อนรอยถึงประวัติศาสตร์สมัยรัชกาลที่ 3 และชมวัฒนธรรมความเป็นอยู่ของชุมชนรอบๆวัดเฉลิมพระเกียรติ์ หลังจากนั้นล่องเรือต่อไปเกาะเกร็ด อธิบายถึงชาวมอญที่อาศัยอยู่ที่เกาะเกร็ด นำชมรอบเกาะเกร็ดทางน้ำก่อนที่จะนำชมชีวิตความเป็นอยู่ของชุมชนเกาะเกร็ด การปั้นดินเผา ชมสวนทุเรียน และชมวัดปรมัย ก่อนดินทางไปที่บ้านชาวบ้านเพื่อทานอาหารค่ำและชมการแสดง ประมาณ 20.00 น หลังรับประทานอาหารและชมการแสดงศิลปะของชาวมอญ ล่องเรือกลับทางเดิม และถึงท่าเรือ oriental ประมาณ 21.00 น
จุดคุ้มทุนในการออกทัวร์อยู่ที่ 8 คน เนื่องจากโปรแกรมของเราใหม่และยังไม่เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว จึงจำเป็นต้องขายผ่านตัวแทน ต้องให้ความสำคัญกับตัวแทนขายทัวร์ เชิญเขามาทัวร์ฟรี เพื่อให้เขาเกิดความแน่ใจที่จะขายทัวร์ชองเรา ให้ค่าตอบแทนที่เหมาะสม และให้ความสะดวกในการขาย โดยการรับรองการออกทัวร์ถึงแม้นจะมีลูกค้าแค่คนเดียว นอกจากค่าใช้จ่ายที่หมดไปแล้วกับการผลิตโปรแกรมและการใช้จ่ายด้านการตลาด การทำทัวร์มีค่าใช้จ่ายคงตัวในแต่ละเที่ยว ถ้าได้คนไม่ครบจำนวน 8 คน ต่อเที่ยว เราก็จะต้องขาดทุน ถือว่าเป็นต้นทุนที่ต้องเผื่อไว้ โปรแกรมทัวร์นี้เป็นที่นิยมมากได้รับการชมเชยจากนักท่องเที่ยวทุกคน ไม่มีข้อติ สื่อมวลชนก็ชมเชยหลังจากได้ไปสัมผัส บริษัทที่ให้การสนับสนุนและส่งลูกค้าให้เราตั้งแต่แรกได้แก่ บริษัท Tour East หนึ่งในบริษัท Inbound Tour Operator ที่มีมาตรฐานที่สุด หลังจากนั้นมีบริษัทชั้นนำทยอยส่งลูกค้าให้เรา และบริษัทจากต่างประเทศกำลังพิจารณานำทัวร์ของเราขายล่วงหน้าจากต่างประเทศ โปรแกรม ROH ของสายการบินไทย กำลังพิจารณานำทัวร์ของเราใส่ในโปรแกรมทัวร์ขายให้กับต่างประเทศโดยตรง
เงินทุน 3 แสนบาทหมด ต้องมีการเพิ่มทุน ผมแจ้งว่าผมไม่สามารถหาเงินทุนมาลงได้อีกแล้ว ส่วน Mr.Bob ยินดีลงทุนเพิ่มอีก 2 แสนบาท เพื่อให้ครบ 5 แสนตามที่ผมได้แจ้งไว้ตั้งแต่แรก แต่มีข้อแม้นว่า จะต้องยกเลิกการออกทัวร์ทุกวัน และกำหนดออก 3 วันต่ออาทิตย์ และ จะออกทัวร์ก็ต่อเมื่อมีผู้จองทัวร์อย่างต่ำ 8 คน ซึ่งเป็นไปไม่ได้ ขณะนั้นทัวร์ของเราติดตลาดแล้ว เขากำลังดูว่าเราจะไปได้แค่ไหน เพราะถ้าเขาใส่โปรแกรมเราในโปรแกรมของเขาและขายล่วงหน้า เมื่อเขาขายทัวร์มาและเรายกเลิก เขาจะเสียหายถูกฟ้อง สำหรับนักท่องเที่ยวที่มาซื้อทัวร์ของเราที่กรุงเทพ ก็เช่นเดียวกัน เขามีเวลาจำกัด และมีทัวร์ให้เลือกหลายรายการ คนขายทัวร์จะเลือกขายทัวร์ที่เขาแน่ใจว่าจะมีการออกทัวร์แน่ๆ ผมจึงขอให้บริษัทเรือช่วยผม โดยขอให้เขาเป็นนายทุนต่อ แต่บริษัทเรือก็ไม่ยอม ผมจึงพยายามหานายทุนใหม่เพราะแน่ใจว่าหาได้ไม่ยากเพราะทัวร์ดีและติดตลาดแล้ว จึงขอร้องให้บริษัทเรือ บ้านทานอาหาร และ ผู้ดูแลเรื่องการแสดง เลิกสัญญากับทรูทัวร์ และผมจะหานายทุนใหม่มาดำเนินการต่อ Mr.Bob รู้เรื่องจึงเปลี่ยนสัญญาใหม่และให้ผลตอบแทนกับ หุ้นส่วนทั้งสาม มากกว่าที่ตกลงไว้ตั้งแต่แรก
ผมได้บทเรียนอีกครั้ง ญาติเขยของผมที่เป็นผู้จัดการแสดง เจ้าของเรือที่ทำงานร่วมกับผมมาตั้งแต่ต้น รวมถึงเจ้าของบ้าน ที่ผมเป็นผู้ชักชวนและอยู่กับเขาตลอด ได้ทิ้งผมและเลือกฝ่ายที่มีเงินมากกว่า ผมเสียทั้งเงินที่ลงทุน เวลา และความยากลำบากในการจัดการทั้งหมดเมื่อถึงจุดที่ผมจะได้รับความสำเร็จ กลับถูกทอดทิ้ง ความจริงผมเป็นหุ้นส่วนของทูรทัวร์ และเป็นผู้ดำเนินการทั้งหมด เมื่อผมถูกตัดออกจากโครงการและพวกเขาทำต่อผมควรจะได้ค่าตอบแทนหรือได้เงินที่ผมลงทุนไปคืน ขณะนั้นผมลืมคิดถึงส่วนนี้ ปล่อยให้หุ้นส่วนเอาเปรียบ อย่างไรก็ตามคนดีย่อมไม่พบจุดจบ ลูกค้าที่เคยซื้อตั๋วเครื่องบินผมอีกคนหนึ่งได้ชวนผมทำงานกับเขาในตำแหน่ง ผู้จัดการฝ่ายขาย โรงแรมที่กำลังจะเปิดใหม่ ที่พัทยา ทำให้ผมมีโอกาสเข้าทำงานในโรงแรมชั้นแนวหน้าของพัทยา ได้เรียนรู้การบริหารจัดการโรงแรม ได้พบกับเจ้านายที่เก่งและดีกับผม ทำให้ผมได้เรียนรู้และมีโอกาสได้ทำงานกับองค์กรใหญ่ๆอีกครั้งหลังจากที่ออกจาก Tour Royale
สำหรับทัวร์ Thai - Mon Twilight หลังจากที่ปล้นไปจากผม ธุรกิจดำเนินไปได้ไม่นาน ก็ต้องเลิกกิจการ ผมไม่ได้ใส่ใจว่าเกิดอะไรขึ้น
สรุป การลงทุนเข้าหุ้นทำธุรกิจกับผู้ที่มีเงินมากกว่า ต้องคิดให้ดีเพราะเขาอาจเอาเปรียบและยึดธุรกิจไปทั้งหมด
ม.ล.ชาญโชติ ชมพูนุท
5 กรกฎาคม 2556
